Bij overlijden kan op twee manieren bepaald worden wie de erfgenamen van de overledene zijn: aan de hand van de wet of aan de hand van een testament. In deze blog leggen we uit hoe dit precies werkt.
Erfrecht
We kunnen een onderscheid maken tussen twee soorten erfrecht: versterferfrecht en testamentair erfrecht. Wanneer iemand overlijdt en geen testament heeft opgesteld, dan bepaalt de wet wie erfgenaam is. Dit noemen we versterferfrecht. Wanneer iemand voor zijn overlijden een testament heeft opgesteld, dan kan van de regels van het versterferfrecht afgeweken worden. In dit geval is sprake van testamentair erfrecht.
Versterferfrecht
Wanneer de overledene geen testament heeft opgesteld, dan bepaalt de wet wie erfgenaam is. De wet verdeelt de mogelijke erfgenamen in groepen, telkens wanneer geen familielid aanwezig is in de eerste groep komt een familielid uit de volgende groep in aanmerking als erfgenaam.
- Getrouwd of geregistreerd partnerschap zonder kinderen
In het geval de overledene getrouwd is of een geregistreerd partnerschap heeft zonder kinderen, dan is de echtgenoot of geregistreerde partner de enige erfgenaam.
- Getrouwd of geregistreerd partnerschap mét kinderen
Als de overledene getrouwd is of een geregistreerd partnerschap heeft mét kinderen, dan gaat de volledige nalatenschap naar de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner. De kinderen van de overledene worden hierdoor niet onterft, maar krijgen een vordering in geld die opeisbaar is als de langstlevende overlijdt. In feite kunnen we stellen dat de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner een schuld heeft aan de kinderen en de kinderen een vordering op de langstlevende. Die vordering is in principe pas opeisbaar bij overlijden van de langstlevende.
- Niet getrouwd of geregistreerd partner mét kinderen
In het geval de overledene niet getrouwd is of een geregistreerd partnerschap heeft, maar wel kinderen, dan zijn de kinderen erfgenaam. Er is sprake van plaatsvervulling wanneer een kind overlijdt voor zijn vader of moeder. De kleinkinderen treden dan in de plaats van hun overleden vader of moeder.
- Ouders, broers en zussen
Zijn er geen echtgenoot, geregistreerd partner of (klein)kinderen in het spel? Dan komen de ouders, (half)broers en (half)zussen in aanmerking als erfgenaam. De ouders ontvangen ieder minimaal een kwart van de erfenis, halfbroers en -zussen erven de helft van wat volle broers en zussen erven. Er is sprake van plaatsvervulling als (half)broers en (half)zussen zijn vooroverleden en zij kinderen hebben.
- Grootouders, ooms, tantes, neven, nichten
Heeft de overledene geen echtgenoot, geregistreerd partner, (klein)kinderen, ouders, (half)broers of (half)zussen of kinderen van (half)broers en (half)zussen, dan komen de grootouders met hun (klein)kinderen, ooms, tantes, neven en nichten in aanmerking als erfgenamen. De laatste die in aanmerking komen voor de erfenis zijn de afstammelingen van de grootouders. Wanneer ook deze er niet zijn, dan komt de erfenis in handen van de staat.
Testamentair erfrecht
Om de wettelijke regels van het vererferfrecht te niet van toepassing te laten zijn, kun je ervoor kiezen om een testament op te stellen. Wanneer je een testament opstelt, dan heb je bijvoorbeeld ook de mogelijkheid om vrienden en goede doelen te benoemen tot erfgenaam. In deze blog vertellen we meer over het nalaten aan een goed doel.
Heb je vragen over een erfenis of testament? Neem dan gerust contact met ons op.